Son yıllarda gençlerle ilgili giderek daha çok duyduğumuz bir kavramı tanıyalım: NEET (not in employment, education, or training).
Dilimize çevirdiğimizde “ne eğitimde ne istihdamda” anlamına geliyor. Aynı kavrama gençler için çalışan sivil toplum kuruluşu Habitat Derneği, 2017’den beri “Ev Genci” de diyor.
Peki, NEET nedir?
NEET, eğitim almayan, çalışmayan ve iş arayışında da olmayan gençler için oluşturulmuş bir kavram. Bu gençler genellikle ailelerinin evlerinde yaşıyorlar, ekonomik olarak ailelerine bağlı oldukları gibi sosyalleşmek için de çok fazla fırsat bulamıyorlar.
NEET kavramı nasıl ve ne zaman ortaya çıktı?
NEET ilk defa, İngiltere’de 1980’li yılların sonunda değişen işsizlik hesaplamaları ile 16-17 yaşlarında olup, okumayan ve de işsiz de sayılmayan gençlerin oluşmasıyla ortaya çıktı. NEET kavramı 1990’lı yıllarda ilk defa İngiltere’de kullanılsa da, pek çok ülkede hızlıca benimsendi.
Hatta, bazı ülkelerde NEET kavramına benzeyen ama daha olumsuz bir etiketleme olarak kullanılan kavramlar da doğdu. Örneğin, Japonya’da ailesi ile yaşayan, sürekli odasında vakit geçiren ve pek de sosyalleşmeyen gençlere “geri çekilme, vazgeçme” gibi anlamlara gelen hikikomori deniyor.
Ne eğitimde ne istihdamda bu gençler için NEET kavramının kullanılmasına karşı çıkan kesimler de mevcut. Özellikle, tek bir grup altında toplamak için fazlasıyla heterojen bir grup olmaları, farklı özelliklere sahip olmaları ve de NEET olmalarının altında yatan nedenlerin de değişmesinden ötürü bu kavramın kullanılmasını eleştirenler de var.
Tüm dünyada sayıları giderek artan bu genç grubunun NEET olmasının altında yatan nedenler değişse de eğitim geçmişi NEET olma ihtimalini en çok etkileyen faktörlerden. Bunun yanı sıra engelliler, göçmenler, düşük gelirli ya da işsizlik sorunu yaşayan ailelerde büyüyen dezavantajlı gençlerin NEET olma ihtimali de artıyor. Bir de kadınların ne eğitimde ne istihdamda olma oranı erkeklere kıyasla daha yüksek.
Türkiye, ne eğitimde ne istihdamda olan gençlerin oranı açısından kıyaslandığında OECD ve AB ülkeleri arasında ilk sırada. OECD raporuna göre, ülkemizde 15-29 yaş arasında ne eğitimde ne istihdamda olan gençlerin oranı yüzde 28,8. Bu oran 20-24 yaş aralığında yüzde 33,3’e çıkıyor.
Araştırmalar, NEET olarak geçirilen süre arttıkça iş bulma ihtimalinin azaldığına veya çalışma hayatına girildiğinde daha düşük ücretler alınabildiğine dikkat çekiyor. Bunun yanı sıra, ne eğitimde ne istihdamda olmak gençlerin hem fiziksel hem de zihinsel sağlığını olumsuz etkileyebiliyor.
Kaynak: oxford.universitypressscholarship.com, tr.euronews.com, habitatdernegi.org
