Kripto para, özellikle Bitcoin’in geçtiğimiz yıllardaki yükselişi sonrasında finansla ilgili en çok merak edilen konulardan biri oldu. Fakat ortada elle tutulan, cüzdanda ağırlık yapan, ses çıkaran bir para olmayınca kripto paranın tam olarak ne olduğu, nasıl kazanılıp nasıl harcandığı gibi bazı konular çoğumuz için kafa karıştırıcı bir hale gelebiliyor. Biz de bu yüzden sizler için küçük bir giriş derledik. İşte kripto parayla ilgili bazı temel bilgiler:
Kripto Para Ne Demek?
Çok basitçe söylemek gerekirse, kripto para tamamen sanal bir para birimi. Birçok durumda Lira veya Euro gibi satın alma yapmak için kullanılabilmesine rağmen, banknot veya demir para gibi hiçbir “fiziksel” karşılığı bulunmuyor. Kripto para ismi de bu para birimlerinin kriptografi ile şifrelenerek güvene alınmasından geliyor: Bu sayede sahte kripto paralar üretilmesi veya kullanılması engellenip takaslar güvenilir hale getiriliyor. Birçok kripto para birimi, blockchain teknolojisi ile “merkezsiz” hale getirilen ağlardan oluşuyor.
Blockchain (Blok Zinciri) Nedir?
Blockchain, MIT’den Michael Casey’nin tarifiyle “yeni bir kayıt tutma metodu”. Blockchain teknolojisi sayesinde, yapılan alma-satma işlemlerinin kayıtları tek bir kurum tarafından değil, ilgili ağda yer alan bir sürü bilgisayar tarafından, tabir-i caiz ise “oy birliğiyle” tutulabiliyor. Bir işlemin gerçekleşmesi de aynı şekilde ağda yer alan bütün bu bilgisayarların birlikte onay vermesi ile mümkün oluyor. Blockchain sistemlerine kaydedilen veriler, bu sayede tek bir aktör tarafından üzerinde değişiklik yapılamaz ve silinemez hale geliyor. Bu yapılarıyla, blockchain’ler demokratik bir güvenlik ağı oluşturmuş oluyorlar.
Blockchain ve Kripto Para İlişkisi
Bu ilişkiyi bir kripto para birimi olan bitcoin üzerinden açıklayalım: Bitcoin, blockchain yapısı üzerinden işleyen bir kripto para birimi. Bir kişi bitcoin’leri ile bir işlem gerçekleştirmek istediğinde, bitcoin blockchain’i (yukarıda açıkladığımız ağ yapısı) üzerindeki bütün bilgisayarlar, özel bir algoritma ile bu işlemi onaylıyorlar ve işlem bu şekilde gerçekleşebiliyor. Böylece, bu işlem bir “blok” olarak kaydedilerek blok zincirinin bir parçası haline geliyor ve değiştirilemez bir hal alıyor. Umarız bu küçük girişin faydası olmuştur, çünkü kripto paralar günümüz finansal okuryazarlığının çok önemli bir parçası. Hala aklınızda oturmayan kısımlar varsa endişelenmeyin, bu konu üzerine yazılmış yüzlerce yazı, çekilmiş bir o kadar da video var ve eminiz aklınızı karıştıran noktaları daha açık hale getirecek bir şeyler bulabilirsiniz!
Kaynak: Investopedia1, Investopedia2, bitlo.com
