Sosyal medya artık hepimiz için en değerli bilgi ve haber alma kaynaklarından biri. Fakat bu konuyla ilgili en büyük sorunlardan biri, sosyal medya atmosferinde aldığımız bilgi ve/veya haberlerin doğru olup olmadığını kontrol etmenin çok zor olması. Özellikle şu an içinde olduğumuz dönem gibi kriz dönemlerinde, yanlış bilginin hızla yayılması çok daha riskli bir hale geliyor ve yanlış bilgilere karşı psikolojik olarak çok daha savunmasız oluyoruz. Peki yanlış bilgiler neden bu kadar hızlı yayılıyor? Dr. Colleen Sinclair, Psychology Today için bu konuda hazırladığı yazıda bu durumun arkasındaki psikolojik sebeplerden bahsediyor. İşte onlardan bazıları:
Yanlış Bilgilerin Hızlı Yayılmasının Psikolojik Sebepleri
• Olumsuzluk Önyargısı: Evrimsel olarak olumsuz bilgilere olumlu bilgilerden daha çok dikkat etmeye programlıyız. “Bu olumsuzluk önyargısı, türümüzün hayatta kalması için önemliydi çünkü kampta gezinen kaplanla ilgilenmek, son doğumu kutlamaktan daha önemliydi” diyor Dr. Sinclair. Birçok bilimsel araştırma da bunu destekliyor ve olumsuz haberlerin olumlu haberlere göre daha güvenilir bulunduğunu gösteriyor.
• Sosyal Risk Büyütme: Kulaktan kulağa yayılan olumsuz haberlerin değişmesi ve çoğunlukla daha da yanlış hale gelmesi de önemli bir faktör. Bu durum, kişiler zaten endişeli ve/veya daha kaygılı olunca maalesef daha kötü sonuçlara yol açıyor.
• Bilimsel Yöntemle İlgili Gerilim: Bilim çok yavaş bir şekilde ilerleyip bazen yeni bulgulara göre değişiyor ve paylaşılmaları da bu yüzden çok daha kontrollü ve yavaş bir süreç oluyor. “Buna karşın Facebook arkadaşlarımız için böyle bir standart yok tabii” diyor Dr. Sinclair.
• Korku ve Yüzeysel İşleme: Yanlış bilgi, çok sık tekrarlandığında ve kesin olarak söylendiğinde, özellikle de mesajları işlemeye zaman ayırmadığımızda (örneğin, sadece bir tweet veya manşet okuduğumuzda -buna yüzeysel işleme deniyor) bilimin son bulgularından çok daha ikna edici olabilir. Bu tür bir yüzeysel işleme, özellikle bilginin hızla üretilip tüketildiği günümüz dünyasında, korku içinde kendilerini korumak için herhangi bir bilgi arayışı içinde olan kişiler arasında çok daha olası.
Daha fazla bilgi için Dr. Sinclair’in orijinal yazısını bu adreste bulabilirsiniz. Kendinizi sadece olumsuz koşullardan değil yanlış kötü haberlerden korumanın da çok önemli olduğunu unutmayın!
