Son yılların öne çıkan kavramlarından biri de “şiddetsiz iletişim”. Okulda, aile içinde, çalışma ortamlarında; yani aslında hayatımızın bir parçasını oluşturan tüm alanlarda kullanabileceğimiz bu kavramın ne anlama geldiğini biliyor musunuz?
Şiddetsiz iletişim, 1960’lı yıllarda Marshall Rosenberg’in insanların birbirine karşı sergiledikleri acımasız davranışların altında yatanı anlamaya çalışırken geliştirdiği bir iletişim türüdür. Temelinde; başkalarını yargılamadan ve suçlamadan kendimizi nasıl ifade ederiz sorusu yatan bu yöntemi daha yakından tanıyalım:
Şiddetsiz İletişim Nedir?
Şiddetsiz iletişimin temelin kendimizi ve karşımızdakini anlamak; kendi duygu ve ihtiyaçlarımızı karşımızdakine herhangi bir yargı ve suçlamadan uzak bir şekilde ifade etmek yatar. Burada şiddet-öfke veya haklı-haksız gibi diyaloğu çıkılmaz bir döngüye sokan iletişim biçimleri yerine; empati, kendini açıkça ifade etme, ilişkinin niteliğini iyileştirmeye yönelik bir bakış açısı vardır. Şiddetsiz iletişimin 4 temel bileşeni vardır:
- Gözlem: Kendi yargılarımızdan bağımsız bir şekilde karşımızdaki ve durumu gözlemleyebilmek.
- Duygu: Kendimizi ve duygularımızı tanımak, o anki duygularımızı anlayabilmek.
- İhtiyaç: Neye ihtiyacımız olduğunu dile getirebilmek.
- Rica: Açık ve olumlu bir dil aracılığı ile iletişim kurduğumuz kişiden ricalarda bulunmak.
Şiddetsiz iletişim, bir anlaşmazlık halinde tüm taraflara yer verebilmeyi, empati kurabilmeyi ve herkesin ihtiyacını gözetebilmeyi temel alan bir çözüm üretme sanatıdır. Bu nedenle de anlaşmazlık olan her yerde, yani hayatın her alanında kullanılabilen bir yöntemdir. Kişisel ilişkiler, okul ve çalışma ortamları, sağlık ve sosyal hizmet alanlarında iş birliği kurabilmek ve sağlıklı çözümler üretilmek için oldukça etkilidir.
Şiddetsiz İletişim Yönteminin Yaratıcısı Marshall Rosenberg kimdir?
Marshall Rosenberg 1934 yılında Amerika’nın Detroit şehrinde, çatışması bol bir mahallede doğdu. Küçük yaşlardan itibaren şiddet davranışlarını gözlemleyen ve nedenlerini algılamak isteyen Rosenberg’i bu istek klinik psikoloji doktorası yapmaya kadar götürdü. Doktora yıllarında psikolojide hümanistik yaklaşımın kurucu isimlerinden Carl Rogers ile çalışma fırsatı buldu. Bu süreçte Marshall Rosenberg, insanların birbirlerine şiddet göstermelerine neyin sebep olduğunu ve barışçıl çözümler için neye ihtiyaç olduğunu anlamak üzere çalışmalar gerçekleştirdi. Bu araştırmaların ışığında “şiddetsiz iletişim” kavramını ortaya çıkardı.
Şiddetsiz iletişim ilk defa Amerika Birleşik Devletleri’nde 1960’lı yıllarda okul ve kamu kuruşlarında ırkçılık sebebiyle yaşanan çatışmalara barışçıl çözümler üretmek adına çalışıldı. Ardından bu yöntemi daha geniş kitlelere yayabilmek adına Rosenberg ve ekibi, 1984 yılında Şiddetsiz İletişim Merkezi’ni (The Center for Nonviolent Communication- CNVC) kurdular.
Şiddetsiz iletişim uzun yıllardır hem araştırma hem de uygulama açısından pek çok farklı alanda çalışılmış bir konu. Daha detaylı bilgi almak isterseniz Şiddetsiz İletişim Derneği’nin web sitesini ziyaret edebilirsiniz. Hakkında okumalar yapmak ve şiddetsiz iletişim becerilerinizi geliştirmek isterseniz şu kitapları da inceleyebilirsiniz:
- Şiddetsiz İletişim Bir Yaşam Dili- Marshall B. Rosenberg
- Çatışma Ortamında Barış Dili- Marshall B. Rosenberg
- Kibar Olma Gerçek Ol- Kelly Bryson
- Umut-Joanna Macy & Chris Johnstone
Kaynak: www.siddetsiziletisim.com
