Çoğumuzun iş veya sosyal hayatında bizzat yaşadığı ya da şahit olduğu cinsiyetçilik barındıran olaylar olmuştur. Günlük cinsiyetçi söylemler kimi zaman iyi niyetli söylemlermiş gibi lanse edilse de cinsiyetçiliğin üstesinden gelebilmek için cinsiyetçilik barındıran söylemleri fark edebilmeliyiz. Cinsiyet ayrımcılığı, bazı kişilerin, çoğunlukla da kadınların, cinsiyetlerinden dolayı farklı veya yetersiz olduğu fikrine dayanan eylem, söz, görüntü, jest gibi ifadelerdir. Bu durum günlük hayatı olumsuz etkiler çünkü değersizlik hissi, otosansür, davranış değişiklikleri ve sağlıkta bozulma duygularına yol açar.
Peki bu söylemlerin ayırımcılık olduğunu nasıl fark edebiliriz?
Öncelikle kişiye yönelik cinsiyetçi eylemler her ne kadar iyi huylu görünebilse de, güvensizlik ve korku ortamına yol açar. Bu durum, çoğunlukla kadınlara ve kız çocuklarına yönelik şiddetin kabulüne de neden olabilir. Elbette etkilenen yalnızca kadınlar değildir; kalıplaşmış cinsiyet rollerine uymayan erkekler de bu ayrımcılığa maruz kalabilirler. Mesela çocuğunun bakımını üstlenen bir babanın kendi ailesi ve çevresi tarafından yargılanması, erkeklere uygulanan ayırımcılığa bir örnektir. Kadınların yaşadığı vakalara örnek olarak ise iş mülakatları sırasında çocuk bakım planları hakkında sorular sorulması verilebilir. Böyle durumları tespit edebilmek adına, kendinize veya karşınızdakine şunu sorun: Bu durumu cinsiyetimden dolayı mı yaşıyorum, tam tersi bir cinsiyette doğmuş olsam da bunu yaşar mıydım?
Ne yapmalı?
Çatışma içermeyen cinsiyetçi bir yoruma yanıt olarak belirleyici bir açıklama yapıp bir daha tekrarlanma ihtimalini düşürebilirsiniz. “Böyle bir yorum yapmanız uygun değil” ya da “Söylemlerinize dikkat edin” mesajını içeren şekilde tepkinizi gösterebilirsiniz. Eşitsizliğin günlük olarak meydana geldiği gerçeğiyle yüzleşmek, yeniden yaşanmasını engellemek adına önemli bir adım olacaktır.
Nasıl önleyebiliriz?
Dil ve iletişim önemlidir çünkü dilimiz düşüncemizi şekillendirir ve düşünme şeklimiz de eylemlerimizi etkiler. Cinsiyet körü veya ayrımcı dil, cinsiyetçi tutum ve davranışları pekiştirir. Toplumsal cinsiyete duyarlı bir dil kullanıldığından emin olmak için kullandığınız ifadeleri, deyimleri ve kalıpları gözden geçirin. Zamanla bu konuda duyarlı insanların artması sayesinde hem iletişim şekilleri hem de davranış kalıpları cinsiyet ayrımcılığından uzaklaşacaktır. Bu konuda sizler için hazırladığımız videoyu da aşağıdaki linkten izleyebilirsiniz.
